6 dingen die muzikanten kunnen leren van de Olympische topsporters
De Olympische Spelen. Voor velen het hoogst haalbare binnen de sport. Hét moment dat de absolute wereldtop met elkaar strijdt om die felbegeerde medailles. Fysiek, technisch en tactisch goed zijn is hier niet voldoende. Deze sporters doen er werkelijk alles aan om optimaal te presteren.
Je talenten ontwikkelen. Het beste uit jezelf halen op de belangrijke momenten. Mentaal sterk zijn en Stalen Zenuwen hebben. Dat is wat deze toppers doen. Dat is wat de besten onderscheidt van 'the best of the rest'.
Er zijn veel dingen die je zelf kunt doen om de optimale prestatie te leveren. Of het nu een sportwedstrijd of een show is. Veel van deze dingen uit de sportpsychologie zijn ook toepasbaar voor muzikanten. Zo ook deze 6 dingen die muzikanten en andere performers kunnen leren van topsporters:
1. Muziek gebruiken om beter te presteren
Tijdens de vorige Olympische Spelen, in Rio, deed ik met Yannick Balk onderzoek naar de invloed die muziek kan hebben op sportprestaties. Muziek als legale doping noemden we het. De juiste muziek kan ervoor zorgen dat je verdrietig, blij of boos wordt. Ook kan muziek je motiveren en kan het je helpen om tempo aan te houden. Veel sporters gebruiken dit dan ook in hun wedstrijdvoorbereiding.
Op de zomerspelen zagen we dit vooral bij de zwemmers en hardlopers, die voor de wedstrijd allemaal met een koptelefoon op zaten. Dit helpt om je even af te sluiten van je omgeving, maar ook om de emoties op te roepen waarmee je het beste kunt presteren. Nu, op de winterspelen in Pyeongchang, zien we dit bij de schaatsers. Ook zien we het bij de snowboarders, die voor én tijdens hun heat naar zelfgekozen muziek luisteren.
Een aantal muzikanten doen dit voortaan ook. Wanneer ze zich vlak voor een optreden even willen afsluiten, wanneer ze zelf willen zorgen voor een optimale voorbereiding, zetten ze hun koptelefoon op met fijne muziek. Dit helpt hen om lekker te beginnen aan het optreden.
Tip: Luister voor je optreden naar muziek. Kun je geen muziek luisteren, maar heb je het wel nodig? Neem dan je favoriete liedje in je hoofd!
2. Zenuwen voor een optreden is oké
Is zenuwachtig zijn voor een optreden altijd slecht? Zeker niet! Enige mate van spanning zorgt ervoor dat je meer focus en concentratie hebt. Zoals schaatsster Annette Gerritsen zei: "Druk kan extra focus en zelfs extra kracht geven." En Erben Wennemars: "Die spanning gebruiken ze ook om boven zichzelf uit te stijgen."
Ga eens bij jezelf na: Ben jij weleens iets vergeten te spelen of zingen? Vergeten in te zetten, omdat je niet er niet helemaal bij was? Getwijfeld of je het tweede couplet al hebt gezongen, omdat je niet aan het opletten was?
Zenuwen hebben hoeft dus helemaal niet erg te zijn! De juiste mate van spanning, zorgt er juist voor dat je beter kunt presteren. Dit geldt voor sporters, maar ook voor muzikanten. Listen to Beyoncé: "I get nervous when I don't get nervous. If I'm nervous I know I'm going to have a good show."
Tip: Zenuwachtig voor een optreden of auditie? Herinner jezelf eraan dat zenuwen goed zijn, dat ze je kunnen helpen presteren!
3. Focus op het proces & geniet van je performance
We zijn vaak geneigd om de focus te leggen op de uitkomst. Om alleen maar bezig te zijn met winnen of verliezen. Kijk naar de sporters die maar voor één kleur naar de spelen komen, die alleen maar goud willen en het vervolgens niet halen. Teveel focus op de uitkomst blijkt niet goed te werken.
Het blijkt wél goed te werken om de focus te leggen op het proces. Zorg ervoor dat je duidelijk hebt hóe je het wilt gaan doen en wat je wilt leren. Op die manier kun je er het beste uit halen.
Een prachtig voorbeeld is Esmee Visser. Zij was vooral bezig met het proces. Visser kwam naar de spelen om ervaring op te doen, om te leren. En haar gouden race? Daar heeft ze van genoten. Ze had een wedstrijdplan en heeft deze perfect uitgevoerd. "Ik heb lekker geschaatst." En dan pakt ze zomaar goud op de Olympische Spelen!
Tip: Sta bij een optreden of auditie ook stil bij wat je wilt leren en hoe je het gaat doen. En vooral: geniet ervan!
4. Geconcentreerd blijven tijdens je optreden
Het niveau op de Olympische Spelen is zo hoog. Iedereen is goed. Het komt aan op de details. Geen steken laten liggen nu. Niet afgeleid raken. Stalen Zenuwen hebben. De focus houden op wat jij zelf moet doen.
Zoals de schaatsers zeiden: "Het is een kwestie van alle ronden geconcentreerd blijven." Ook de commentator van het schansspringen zei het: Er kunnen allerlei vervelende gedachten in je opkomen. "Dan zit het in je hoofd en krijg het er dan nog maar eens uit. Want als dat niet lukt, dan spring je gewoon 5 meter minder ver. ... Fysiek moet je top zijn, maar zeker ook mentaal."
Tip: Train je mind, train je focus. Dit helpt jou als muzikant geconcentreerd blijven tijdens een optreden of auditie.
5. Het is enorm belangrijk om Stalen Zenuwen te hebben
De tijden die de topsporters neerzetten liggen enorm dicht bij elkaar. Er zijn zo veel dingen die ineens anders kunnen lopen dan gepland. Zo veel dingen die het succes kunnen beïnvloeden, dat er soms wordt gesproken over geluk hebben.
Zo zei Mark Tuitert in een voorbeschouwing dat hij echt niet kon zeggen wie er zou gaan winnen. Iedereen staat onder druk, dus is het net een loterij. Erben Wennemars was het daar terecht niet mee eens:
"Ik hoor het heel vaak hè, het woord loterij. Misschien is dat wel het verkeerde woord... Het is geen loterij. Je kunt niet zeggen wie er wint, maar degene die vandaag wint is wel absoluut de allerbeste. En een loterij impliceert, dan zeg je eigenlijk, 'het is geluk'. Dat hoor ik heel veel, maar dat is het niet. Degene die vandaag Stalen Zenuwen heeft. Degene die vandaag doet wat 'ie altijd moet doen, maar het nu op het allerbelangrijkste niveau het ook kan doen. Die wordt Olympisch kampioen."*
Tip: Zorg ervoor dat je Stalen Zenuwen hebt. Dan zal ook jij op het podium kunnen laten zien wat je in huis hebt!
6. Een prestatiepsycholoog helpt
Kjeld Nuis pakte met de hulp van een psycholoog 2 gouden medailles in Pyeongchang. Eerdere jaren was hij fysiek en technisch op niveau voor de spelen. Hij was goed genoeg, alleen mentaal niet. Hierdoor kon hij niet omgaan met de zenuwen, met de spanning. Hij kon het wel, maar het op het juiste moment laten zien lukte steeds niet. Door de zenuwen kwam het er niet uit en kwalificeerde hij zich niet voor de Olympische Spelen.
Nuis heeft daarom hard aan de mentale kant gewerkt. Met de hulp van een prestatiepsycholoog is hij mentaal sterk geworden. Hierdoor kan hij op de belangrijkste momenten het beste uit zichzelf te halen. Dit zegt hij zelf over zijn ervaringen met een sport- en prestatiepsycholoog:
En nu doet hij het: dubbel goud winnen op de Olympische Spelen. Hij bleef rustig, geconcentreerd en reed een geweldige race. Zoals meteen al geroepen werd: "Dit is de medaille van de mentale kracht!"*
Tip: Ga aan de slag met een prestatiepsycholoog en zorg ervoor dat jij jezelf goed kunt laten zien op het podium en op audities!
*Audio van de NOS
Pingback: Sportpsychologie voor musici | Stalen Zenuwen